“პალიტრა მედიას” პროექტებს დაკვირვებით თუ ადევნებთ თვალს, ალბათ, გეხსომებათ ის სასაცილო კაზუსი, შარშან, “ქართული პროზის საგანძურის” მეათე ტომის გამოცემას რომ მოჰყვა – დავით კლდიაშვილის მოთხრობების კრებულის ყდას, ავტორის ნაცვლად, მიგელ დე უნამუნოს ფოტო ამშვენებდა.
შეცდომა გასაკვირი ნამდვილად არ ყოფილა – ქართველი და ბასკი მწერლები ერთმანეთს გაჭრილი ვაშლივით ჰგვანან. გაოცებული სულ სხვა რამის გამო დავრჩი – ამ ამბის გახმაურების შემდეგ, მკითხველს საკუთარი ხელით მიჰქონდა “ხარვეზიანი” ტომი “ბიბლუსის” მაღაზიებში და “შესწორებულ” ვერსიაში ცვლიდა. არადა, ნამდვილად უნიკალური ეგზემპლარი იყო…
ამ ისტორიას ჩვენს არტკლუბში რომ განვიხილავდით, ქართული ფენტეზის დედამ – ნატო დავითაშვილმა მითხრა – ასეთი არტეფაქტის დაფასებას ფილატელისტის ალღო სჭირდებაო.
ნატო მართალია – მსგავსი ლაფსუსების განსაკუთრებული სიყვარულით სწორედ რომ მარკების შემგროვებლები გამოირჩევიან და ამგვარი “დეფექტების“ ყადრიც ყველაზე უკეთ მათ ესმით…
ფილატელიის ისტორია თითქმის ორ საუკუნეს ითვლის. მსოფლიოში, ყოველწლიურად, უამრავი მარკა იბეჭდება და, ბუნებრივია, მათ შორის „წუნიანიც“ გამოერევა ხოლმე. ასეთ ტირაჟს დაუყოვნებლივ ანადგურებენ, კერძო კოლექციებში მოხვედრილ თითო–ოროლა ნიმუშს კი ოქროს ფასი ედება.
XIX საუკუნის 40-იანი წლებიდან მოყოლებული, მსგავსი შეცდომები საკმაოდ ხშირია და თითოეული მათგანის დაწვრილებით განხილვა შორს წაგვიყვანს, მაგრამ შედარებით გახმაურებული რამდენიმე შემთხვევის შესახებ დღეს მაინც გიამბობთ.
ტიპოგრაფიული ლაფსუსები, მარკებზე ფერების არევა და “დაკარგვა”, გამოსახულების “თავდაყირა” დაბეჭდვა ან ზედ არასწორი თარიღის დატანება ფრიად გავრცელებული მოვლენაა და ტექნიკურ პრობლემებს უფრო განეკუთვნება. მე ყველაზე საინტერესო, ეგრედ წოდებული “სიუჟეტური კურიოზები” მგონია.
კუბელებმა დაუდგრომელი რევოლუციონერის – ჩე გევარას საბრძოლო ექსპედიციების უკვდავსაყოფად გამოცემულ მარკაზე კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის რუკის ნაცვლად, კონგოს რესპუბლიკის კონტურები გამოხატეს (სადაც კომანდანტეს ფეხიც არ დაუდგამს), ერთ ამერიკულ ეგზემპლარზე ვიკინგების უძველეს ხომალდს ნორვეგიის და შეერთებული შტატების თანამედროვე დროშები ამშვენებს, წყნარი ოკეანეს აუზის ციცქნა სახელმწიფოს “ფილატელისტურ შედევრზე“
კოლუმბი ჭოგრიტით და გლობუსითაა გამოსახული…
ბრიტანული სოლომონის კუნძულების საშობაო სერიაზე კი ბიბლიური ბეთლემის და იერუსალიმის ხედები, რატომღაც, მინარეთებით არის დამშვენებული.
პოლონელებმა, 1937 წელს, აშშ კონსტიტუციის 150 წლის იუბილე საგანგებო მარკით აღნიშნეს და ყველაფერი კარგად იქნებოდა, ერთი “მცირე” დეტალი რომ არა – ჯორჯ ვაშინგტონს ხელთ უპყრია დროშა, რომელზეც, ცამეტის ნაცვლად, ორმოცდარვა ვარსკვლავია დახატული.
და მაინც, ჩემი უდავო ფავორიტი “მუსიკალური ლაფსუსია”. 1956 წელს, აწ უკვე არარსებულ გერმანიის დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, რობერტ შუმანის გარდაცვალების ასი წლისთავს მიეძღვნა მარკა, რომელზეც გოეთეს ლექსზე დაწერილი “ღამეული მგზავრის სიმღერის” ნოტებია აღბეჭდილი. ოღონდ, ეს ნაწარმოები შუმანს კი არა, ფრანც შუბერტს ეკუთვნის.
ამ ღიმილიან ჩამონათვალში ერთგვარი დისონანსი შეაქვს ისტორიას, რომელსაც საკმაოდ სევდიანი დასასრული ჰქონდა – 1913 წელს, სტამბოლში გამოცემული მარკის კუთხეში, წარწერაზე – “Postes Ottomanes” – შემოვლებული არშია, არც მეტი არც ნაკლები… სომხურ ენაზე შესრულებული ფრაზა აღმოჩნდა. ავტორს, სომეხ მხატვარს, თამამი ხუმრობა სიცოცხლის ფასად დაუჯდა.
ამგვარი შემთხვევები იმდენად ხშირია, ფილატელისტები სპეციალურ კატალოგებსაც კი ადგენენ მათ აღსანუსხად. თავიდანვე ვთქვი, ყველას ჩამოთვლა-აღწერას ერთი პოსტი ნამდვილად ვერ გაწვდება-მეთქი. მხოლოდ იმას დავამატებ, რომ დაინტერესებული მკითხველი თავადაც იოლად მიაგნებს არანაკლებ კურიოზულ ისტორიებს. დასასრულს კი ერთ სახალისო ტესტს შემოგთავაზებთ. ეს მარკა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში 1968 წელს დაიბეჭდა. ბედნიერ დემონსტრანტებს ხელთ პლაკატი უჭირავთ წარწერით – “მთელი ქვეყანა წითელია”. მხატვრის მიერ დაშვებული “უმძიმესი გეოპოლიტიკური შეცდომის” აღმოჩენა თქვენთვის მომინდვია.
წითელი ანუ სისხლიანი ? მარკების შეგროვება არა, მაგრამ წერილის კონვერტებზე დაკრობა უდიდეს სიამოვნებას მანიჭებს ხოლმე, რაღაცნაირი სიამაყის გრძნობა მიპყრობს :)
LikeLike
არა :) კონკრეტული შეცდომაა, ძალიან კონკრეტული.
მარკები არასოდეს შემიგროვებია. წერილების წერა კი მიყვარს :)
LikeLike
ისე ზოგადად კიდევ რა “შეცდომები” შეიძლება ადამიანმა შეაგროვოს?
LikeLike
კარგი რაღაცების შეგროვება არ ჯობია, როდე? :) :) ყველაზე ცნობილი შეცდომები მაინც მარკებია.
LikeLike
მაგარი პოსტია! შენ არ იცი როგორ დამეხმარე! <3<3 :*:*:*:*:* მარტო ამ პოსტის დაწერისთვის ისე მიყვარხარ როოოომ :დ :****
LikeLike
მადლობა და კეთილი იყოს შენი სტუმრობა მოლის ბლოგზე :)
LikeLike
მთელი ქვეყანა წითელია… ტაივანის გარდა :):)
LikeLike
კი, ასეა.
LikeLike
რა გემრიელი პოსტია მოლი, აი მართლა გემრიელი :)
LikeLike
გამახარე, თეო :)
LikeLike
არასდროს შემიგროვებია მარკები. შუშის ფიგურებს ვაგროვებ მე :) წითელი კი მარტო ფერი მომწონს, ისიც ხანდახან :). აი პოსტი კი მომეწონა
LikeLike
არც მე, კატარინა. ფილატელისტი არასოდეს ვყოფილვარ.
LikeLike
ერთობ შემეცნებითი პოსტი გამოგივიდა, მოლი. განსაკუთრებულად მომეწონა!
საქებარ სიტყვებს ვერ ვპოულობ, ისე :)
მადლობა
LikeLike
პირიქით, მე ვერ ვპოულობ სამადლობელო სიტყვებს.
მიხარია, რომ მოგეწონა, ნინო :)
LikeLike
რა საინტერესოა :) კლდიაშვილზე არ ვიცოდი :)
LikeLike
შინ მაქვს ეს წიგნი :) ყველაზე საპატიო ადგილას :)
LikeLike
მშვენიერი პოსტია, მოლი…
ამაზე ეროვნული ბანკის შეცდომა გამახსენდა. ხუთლარიანი კუპიურების მორიგი პარტია რომ დაბეჭდეს და ჩამოიტანეს (იქამდე კომისია იყო გაგზავნილი ადგილზე შესამოწმებლად), აღმოჩნდა, რომ ჩემი უმივერსიტეტის ფუძემდებლის პორტრეტს ამშვენებდა წარწერა–მიხეილ ჯავახიშვილი : ))
მარკებს არა, მაგრამ მონეტებსა და ბანკნოტებს ვაგროვებ დილეტანტის დონეზე და საშინლად მინდა, იმ ხუთლარიანის ერთი ეგზემპლარი მქონდეს…
სამწუხაროდ, მგონი არც გაუშვიათ მიმოქცევაში, ან მალევე ამოიღეს და დღესდღეობით მხოლოდ სამუზეუმო ექსპონატია. ვიღაც-ვიღაცებს, შესაძლოა, კერძო კოლექციებშიც მოეპოვებოდეთ…
LikeLike
ეგ მეც მახსოვს :) მიმოქცევაში იყო, მაგრამ მალევე ამოიღეს. ანუ, ბაზარზე მხოლოდ მცირე ნაწილი მოხვდა. დიდი შანსია, რომელიმე კერძო კოლექციაში არსებობდეს კიდეც.
ესეიგი, შენ ბონისტიკით და ნუმიზმატიკით ხარ დაკავებული… ვერი ნაის. მე მხოლოდ მაგნიტებს ვაგროვებ…
LikeLike
ქართულ ლარზე იყო ეგ შეცდომა – ზაქარია და ფიროსმანი რომ გაცვალეს.
LikeLike
ხუთლარიანზე ზუსტად მახსოვს – მიხეილი ეწერა.
ზაქარიას და ფიროსმანის ამბავი რაღაც არ მახსენდება. გამომრჩა ალბათ.
LikeLike
სომეხმა აქაც იმაიმუნა რა:@ ბავშვობაში ვაგროვებდი მარკებს და ალბათ ოდესმე იმათაც დაედება ფასი,ნუ ერთი კუბური ლამის 100 წლის მარკა კი მაქვს მაგრამ კაცმა არ იცის ფასდაუდებელია თუ არა.
პ.ს. ფილმი “ძვირფასო ჯონ” გამახსენდა,იქ არის ნაყინის ხურდაში წუნიან დოლარიანს რომ მისცემენ პატარა ჯონს).
LikeLike
ასი წლის კუბური მარკა ფასდაუდებელი თუ არა, გემრიელად ფასდადებული მაინც იქნება.
ძვირფასო ჯონ – ყველაზე საშინელი ფილმია, რაც კი რუსთაველში მინახავს.
LikeLike
ჩვეულებრივი მელოდრამაა რა,უბრალოდ მონეტაზე გამახსენდა.
LikeLike
თან – ღრმად უინტერესო.
მონეტა მეც გამახსენდა, ოღონდ შენ რომ ახსენე – მერე.
LikeLike
მე ბაბუაჩემის მარკების კოლექცია მხვდა წილად (მემკვიდრეობას შეიძლება ითქვას)
დად განსაკუთრებული არაფერია მგონი : ) სულ ორჯერ დავათვალიერე და შემდეგ უჯრაში ჩავალაგე ალბომები, მაგრამ ერთმა საბჭოთა მარკამ მაშჳნ გამაკვირვა, დიდი ხანი ვეძებე ინტერნეტში და აღმოჩნდა რომ სულ 35 ცალია შემორჩენილი (რატომ ეგეც არ ვიცი) თუმცა ფასს ვერსად მივაკვლიე , ხოდა ვინახავ იმას და ვუფრთხილდები მხოლოდ იმ ალბომს რომელშიც დევს : )))
ერთი კარგად უნდა დავათვალიერო ვაი დარა მაქვს : )))))
LikeLike
35 ცალი თუა შემორჩენილი, მთლად უბრალო მარკა არ უნდა იყოს.
შენ მოსიარულე კოლექციები ხარ, ჩორვენ :) ყველაფერს აგროვებ :)
LikeLike
ჰო ასე გამოდის : ) უბრალოდ ესენი მერგო წილად, მე თვითონ არ მიცდია დამატება. (რახან ვცემ პატივს კოლექციებს და ბაბუას იმედი ჰქონდა რომ არ გავფანტავდი მე მარგუნა)
ხოდა ისე გადავათვალიერე და გასაცვლელად კი მაქვს რაღაცეები : )))
LikeLike
ბაბუა არ შემცდარა :) ახლა მომივიდა აზრად, ჩემი კოლექციაც მემკვიდრეობით უნდა გადავცე. და ბლოგიც :)
LikeLike
არასოდეს არაფრის კოლექცია არ მქონია, ისე ფრიად აზარტული უნდა იყოს :)
რა მაგარია იშვიათი ეგზემპლარი, რომ ჩაგივარდება ხელში.
იშვიათი ინტერესით ჩავიკითხე პოსტი ბოლომდე.
LikeLike
აზარტულია ნამდვილად. ჩემი მაგნიტების მაგალითზე დავრწმუნდი. თავი დამაკარგვინა :)
დანკე!
LikeLike
არც ჩემშია კოლექციონერის სული :) მაგრამ სხვისი კოლექციების თვალიერება მიყვარს. რამდენიმე კურიოზი ყოფილა დაკავშირებული მარკებთან, არც ვიცოდი.
LikeLike
ეს მცირე ნაწილია, მერი. სინამდვილეში ბევრად მეტია ასეთი კურიოზები. ოღონდ, ეს ყველაზე საინტერესო შემთხვევებია.
LikeLike
სულ მინდოდა რაღაცის შეგროვება და ვერასდროს მოვახერხე. ცდას არ ვაკლებდიო, ეგეც ტყუილია. ერთი ქინდერის სათამაშოები გვაქვს მე და ჩემ ძმას ნ-რაოდენობა :)))))))
LikeLike
ქინდერის ბეჰემოთები :)
LikeLike
ჰო, ბეჰემოთებიც და კიდევ ბევრი სხვა პერსონაჟი, მაგალითად ნიანგები თუ დრაკონები…. რომელიღაც ეგეთი ჯიშის “მშენებელი” ქინდერ- სათამაშოების მთელი კრება მაქვს :))))))))))
LikeLike
დიდი სიამოვნებით ვიქონიებდი ქინდერების კოლექციას. აფსუს, შეგროვება აზრად არ მომივიდა :(
LikeLike
წარმომიდგენია რა საინტერესოა მარკების შეგროვება. ;) საინტერესო პოსტია. აი იმ ტაივანს მეც მივხვდი, ოღონდ მართლა, მაგრამ თამარას დაუწერია უკვე. :) :) :)
LikeLike
თამარა წუხელვე მიხვდა, გამოქვეყნებისთანავე.
LikeLike
ხო მაგარია თამარა! ადვილი იყო! :)
LikeLike
არ იყო ადვილი. სხვები ბევრად მეადვილა მე. ამას დაკვირვება სჭირდებოდა. ყოჩაღ თამარას და შენ.
LikeLike
მადლობა! ხო. მე ადვილი მომეჩვენა. :)
LikeLike
ახალგაზრდა ტვინი უკეთესად მუშაობს :)
LikeLike
:) :) :)
LikeLike
როგორც იქნა მეღირსა ამის წაკითხვა ^^ საქმეების დიდ ნაწილს მოვრჩი…
LikeLike
საქმე საქმეა, ქევან. პოსტი სად გაიქცეოდა :)
LikeLike
ვაფრენ მსგავს ისტორიებზე, ოღონდ სომხური წარწერის ისრორია საერთოდ არ მომეწონა . . .
მე რისი შგროვებაც არ უნდ ადავიწყო ბოლოს მბეზრდება. . . . მახსოვს ერთი პერიოდი კანფეტის რგოლებს და პოპკორნში დატანებულ ფერად ქაღალდებს ვაგროვებდი, კიდევ პლაკატებს, ბოთლების თავსახურებს და ქინდერის სათამაშოებს . . .
LikeLike
სომხური წარწერის აღმოჩენა, როგორც ჩანს, თურქებსაც არ მოეწონათ, თაია :) და მხატვარსაც, შედეგების მიხედვით.
შენი რგოლები მახსოვს. სერიული მკვლელი არ გყავდა, მსხვერპლს მაგ რგოლებს რომ კიდებდა? :)
LikeLike
ნუ ფანტაზია ცოტა დაქნეული მქონდა . . . :) პრინციპში ახლაც მაქვს :) იმ პოპკორნის ქაღალდებს კი შეჯიბრისთვის ვაგროვებდით გოგოები . . . ლამის მთელი დღე ბატიბუტით მქონდა პირი გამოტენილი . . . ბოლოს იმდენი დაგროვდა რომ უკვე ნერვებს მიშლიდა და ერთ დღეს ყველა ერთად გავგზავნე მოუსავლეთსში . . .
LikeLike
და ახალი რაღაცების შეგროვება დაიწყე :)
LikeLike
მარკები,ძველი მონეტები და ფოტოები ბავშვობიდან ძალიან საინტერესო ნივთებად მიმაჩნდა და ყოველთვის მინდოდა შემეგროვებინა,მაგრამ არასდროს ვიყავი კმაყოფილი იმით რაც მქონდა და ბოლოს ხელი ჩავიქნიე. :ს
LikeLike
კოლექციონერი კმაყოფილი არასოდეს იქნება, ანა :) კოლექციის ეშხიც იმაშია, რომ სულ რაღაცას ეძებ.
შენს ავატარს ახლა დავაკვირდი. პაჟის იდიოტის ყდაა, არა?
LikeLike
იდეაში ჩემთვის რაღაც მაგდაგვარი,მაგრამ როგორც ასეთი არ არის იდიოტის ყრდა. :)
თუმცა სულაკაურის თარგმანს აქვს ცისფერ ფერში ყრდა. )
LikeLike
ჰო, მეც მაგ ქავერს მივამსგავსე :)
LikeLike
მე და ჩემი ძმა ბავშვობაში ვაგროვებდით მარკებს, ტყავის პატარა უბეებიან პაპკაში ვალაგებდით და დიდი სიამაყით გამოგვქონდა სტუმრებთან,რაღაც ერთი ძვირფასი მარკა გვქონდა სწორედ ასეთი, ხარვეზიანი, მაგრამ რა იყო აღარ მახსოვს და საერთოდ სად წავიდა ჩვენი მარკები?o_O
პ.ს. ასეთი “ლაფსუსები” ასანთის კოლოფებზეც მახსოვს მე, მაშინაც ძაან პატარა ვიყავი და რატომღაც ასანთის კოლოფებსაც ვაგროვებდი :)))
LikeLike
ასანთის კოლოფებიო? რა მაგრობაა… არც კი გამიგია. მანდაც იყო შეცდომები?
და შენმა ხარვეზიანმა მარკამ დამაინტერესა… ნეტავ, მანდ რა ლაფსუსი იყო?
LikeLike
ასანთის კოლოფებზე აქლემები, ზებრები, ცეცხლის ალები, ყვავილები და ათასი საინტერესო რამ ეხატა, დღესასწაული მქონდა როცა წითელი და ლურჯი ფერის პოროხიანი ასანთი მოჰქონდა მამას, მწვანეც დიდი იშიათობა იყო :)
კი შეცდოემბი იყო, ოღონდ ძირითადად ფერები – აი ლურჯი ყვავილების ნაცვლად ერთხელ ერთ ყუთზე წითელი ყვავილები ეხატა და რაღაც ასეთი მაიმუნობები :)
პ.ს. მარკაზე მოვიკითხავ მერე, რა იყო ზედ და საერთოდ სად გაქრა ის პაპკა :))
LikeLike
ანუ, ფერში შეცდომები… მე წყალგამძლე ასანთით თამაში მიყვარდა. და, ერთი პერიოდი, ასანთი იყიდებოდა, ზედ ფეხბურთელები ეხატა. თუ სწორად მახსოვს, ბულგარეთის ნაკრები.
მოიკითხე აუცილებლად. არ ჩანს დასაკარგი მარკა.
LikeLike
დავით კლდიაშვილის და მიგელ დე უნამუნოს შემდეგ რა სახსენებელია, მარა მაინც – ერთ-ერთი გაზეთის გარეკანს სულ ახლახანს სოზარ სუბარის ნაცვლად კობა სუბელიანის ფოტო ამშვენებდა :D
LikeLike
გვარი ხომ ერთი აქვთო და… :) რა დღეში ვართ :( :( და მაგ გაზეთს მთავარი რედაქტორიც ჰყავს, ნომრის მორიგე რედაქტორიც და ალბათ, კორექტორიც :(
LikeLike